T.C.
ANKARA
9. İDARE MAHKEMESİ
ESAS NO : 2013/674
YÜRÜTMENİN
DURDURULMASINI
İSTEYEN
(DAVACI LAR ) : 1- TMMOB PEYZAJ MİMARLARI ODASI
V [EKİLİ] : AV. EMRE BATURAY ALTINOK
Uğur Mumcu Sok. No:54/8
-GOP/ANKARA
2- TMMOB MİMARLAR
ODASI (ANKARA ŞUBESİ)
V [EKİLİ] : AV. GÖKÇE POLAT
Konur Sok. No:4/3 -
Kızılay/ANKARA
3- TMMOB ŞEHİR
PLANCILARI ODASI
(ANKARA ŞUBESİ)
V [EKİLİ] : AV. KORAY CENGİZ
Cinnah Cad. Farabi Sok.
No:38/4 - Çankaya/ANKARA
KARŞI TARAF
(DAVALI) : ANKARA BÜYÜKŞEHİR
BELEDİYE BAŞKANLIĞI
ANKARA
İSTEMİN ÖZETİ : Ankara İli Çankaya İlçesi Karakursunlar Kd.7490 ve 7492 nolu parsellere
ilişkin olarak Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.12.2012 gün ve 2205
sayılı kararı ile onanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin ve aynı
tarih olan 14.12.2012 gün ve 2207 sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli
uygulama imar planı değişikliğinin; dava konusu karara konu parsellerin
tamamı için 27.04.1982 tarih ve 221 nolu karar ile 74950 nolu parselasyon
planının yapıldığı, bu plan notlarında " yeşil alanlar, genel otoparklar,
yollar, eğlence ve diğer hizmet alanları kamu eline geçmeden ve teknik altyapı
tesisleri gerçekleşmeden iskan izni verilemez" hükmü yer almasına rağmen
kamuya terkler gerçekleşmeden iskana izin verildiği, daha sonra mal sahiplerince
kamulaştırmasız el atma davaları açıldığı, davalı idarenin mülkiyet sorunlarını
çözmek için mal sahiplerinin talepleri doğrultusunda dava konusu plan
değişikliğini yaptığı, yapılan değişikliğin herhangi bir bilimsel, nesnel ve
teknik bir gerekçeye dayanmadığı, meclis kararının plan ana kararlarını,
sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozduğu, eşdeğer
alan ayrılmadığı, planın bütünlüğünün bozulduğu ileri sürülerek iptali ve
yürütmesinin durdurulması istenilmektedir.
SAVUNMANIN ÖZETİ : Usule ilişkin olarak, davada süre aşımının bulunduğu, davacıların plana
itiraz etmeksizin doğrudan dava açma yoluna gitmesinin mevzuata aykırı olduğu
ve şubelerin oda adına dava açma ehliyetlerinin bulunmadığı; esasa yönelik
olarak ise, dava konusu taşınmazın bulunduğu alanda 27.04.1982 tarih ve
221 nolu karar ile 74950 nolu parselasyon planının yapıldığı, bu plan
notlarında " yeşil alanlar, genel otoparklar, yollar, eğlence ve diğer
hizmet alanları kamu eline geçmeden ve teknik altyapı tesisleri gerçekleşmeden
iskan izni verilemez" hükmünün yer aldığı, ancak bu hükme rağmen terkler
yapılmadan buralarda iskan yapıldığı, bu konuda Ankara 8.İdare Mahkemesinin
13.03.1996 tarih ve E:1995/305 K:1996/107 sayılı kararının bulunduğu, yine
dava konusu taşınmazların bulunduğu alanlar için aleyhlerine kamulaştırmasız el
atma davaları açıldığı, bu nedenle anılan bölgede yeni düzenleme yapıldığı
ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Ankara 9. İdare Mahkemesi'nce, davalı idarenin
usule ilişkin itirazları yerinde görülmedikten sonra davacıların yürütmenin
durdurulması istemi hakkında işin gereği görüşüldü:
Dava, Ankara İli Çankaya İlçesi Karakursunlar
Kd.7490 ve 7492 nolu parsellere ilişkin olarak Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin
14.12.2012 gün ve 2205 sayılı kararı ile onanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı
değişikliğinin ve aynı tarih olan 14.12.2012 gün ve 2207 sayılı kararıyla
onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali ve
yürütmesinin durdurulması istemiyle açılmıştır.
3194 sayılı İmar Kanununun Tanımlar başlıklı 5.
maddesinde, Nazım İmar Planı, varsa bölge veya çevre düzeni planlarına
uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş
olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge
tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı
yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile
ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları
göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere
düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan
olarak; Uygulama İmar Planı ise, tasdikli halihazır
haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı
esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk
ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas
olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan
olarak tanımlanmış; anılan Kanunun"Planlama Kademeleri" başlıklı
6.maddesinde, "Planlar, kapsadıkları alan ve amaçları açısından;
"Bölge Planları" ve "İmar Planları", imar planları ise,
"Nazım İmar Planları" ve "Uygulama İmar Planları" olarak
hazırlanır. Uygulama imar planları, gerektiğinde etaplar halinde de
yapılabilir." hükmüne; "Planların Hazırlanması ve Yürürlüğe
Konulması" başlıklı 8. maddesinde, "(...) İmar Planları;
Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge
planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları
içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce
yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer.
(Değişik cümle: 08/08/2011-648 s.K.H.K./21. md.) Bu planlar onay tarihinden
itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili
idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan
edilir.Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye
başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye
meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.(...) Onaylanmış
planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir.(...)"
hükmüne yer verilmiştir.
Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğinin
"İmar Planı Değişikliklerinde Uyulması Gereken Esaslar" başlıklı 27.
maddesinde; “İmar planlarında bulunan sosyal ve teknik alt yapı alanlarının
kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan
değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir
değişiklik yapılabilmesi için: 1- İmar planındaki durumu değişecek olan sosyal
ve teknik altyapı alanındaki tesisi gerçekleştirecek ilgili yatırımcı Bakanlık
ve kuruluşların görüşü alınacaktır. 2- İmar planındaki bir sosyal ve teknik alt
yapı alanının kaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde
eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir. 4- Dini yapı
alanlarına ilişkin planlarda ve değişikliklerinde il müftülerinin görüşü
alınır.” hükmü yer almaktadır.
Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 28.
maddesinde, “İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat adedinin, ifraz
şartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus yoğunluğunun arttırılmasına dair imar
planı değişikliklerinde: 1-Artan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapı
alanları EK-1 de belirtilen standartlara uygun olarak plan değişikliğine konu
alana hizmet vermek üzere ayrılır ve/veya artırılır.” hükmü bulunmaktadır.
Dava dosyasının incelenmesinden; Ankara İli
Çankaya İlçesi Karakursunlar Kd.7490 ve 7492 nolu parsellerinin bulunduğu
alanda Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin 14.12.2012 gün ve 2205 sayılı
kararı ile onanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ve aynı tarih
olan 14.12.2012 gün ve 2207 sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama
imar planı değişikliğinin yapıldığı; bu değişiklikler ile, anılan
parsellerin 40 yasal terkten sonra geriye kalan 60'lık kısmında şahıslar adına
"Ticari Rekreasyon Alanı" oluşturulduğu ve bu alanın yapılaşma
koşullarının E:0,15, H:2 kat olarak belirlendiği, bu durumun planlama
ilkelerine ve kamu yararına aykırı olduğundan bahisle işbu davanın açıldığı
anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, dava konusu plan değişikliklerinin daha
önceki belediyeler tarafından gerçekleştirilen hatalı uygulamaları telafi etmek
amacı ile yapıldığı, davalı idarece burasının kamulaştırılabileceği, ancak söz
konusu bölgedeki taşınmazların değerli olması ve kamulaştırma bedelinin yüksek
olması nedeni ile plan değişikliği yapılmak sureti ile burasının ticari
rekreasyon alanına çevrildiği, sorunun bu şekilde çözülmesinde mevzuat adına
bir engel bulunmamakla birlikte uyuşmazlığın kamu yararı ve şehircilik ilkeleri
açısından değerlendirilmesi gerektiği, bu kapsamda yapılandeğişiklikleri ile
nüfus yoğunluğunun arttırılması üzerine buna paralel olarak sosyal ve teknik
altyapı alanlarında da artış olması gerekirken tam aksine değişiklikten önceki
alanların dahi korunmadığı, başka bir ifadeyle imar planı değişikliği ile bölge
içerisinde sosyal ve teknik altyapı alanları için eşdeğer yeni bir alanın
ayrılmadığı anlaşılmakla, dava konusu plan değişikliklerinin planlama ve
şehircilik ilkelerine de aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, davaya konu 1 /5000 ölçekli
nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı
değişikliğinde mevzuata ve hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bakılan uyuşmazlıkta, dava konusu işlemlerin hukuka
aykırılığı saptandıktan sonra hukuk aleminde varlığını sürdürmesi, tüm işlem ve
eylemlerinin hukuka uygun olduğu karinesine dayanan hukuk devleti ilkesine
aykırı bir durum yaratacağı açık olup; imar planı değişikliğine ilişkin bulunan
dava konusu işlemlerin niteliği de dikkate alındığında, dava sonunda verilecek
iptal kararı üzerine önceki halin geri getirilmesi açısından telafisi güç
zararların oluşacağı konusunda duraksama bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava
konusu işlemlerin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden
2577 sayılı Kanunun 27.maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütülmesinin
durdurulmasına, kararın tebliğinden itibaren 7 gün
içerisinde Ankara Bölge İdare Mahkemesi'ne itiraz yolu açık olmak
üzere , 05/06/2013 tarihinde oybirliği yle karar verildi.
BAŞKAN ÜYE ÜYE
SÜLEYMAN AYHAN TARIK ARMAĞAN GÜLSİNEM KONUKÇU
37777 101737 138959